Sint-Petruskerk van Kwerps

De Sint-Petrus Kwerps was oorspronkelijk een hofkerk verbonden met het kasteel van Quarebbe of Kwerps. Rond 1500 bestond de kerk uit een centrale toren van vierkante vorm uit de 12de eeuw, uit een sacristie aan de noordflank van de toren, een koor met halfronde absis en één beuk. De toenmalige toren was hoger dan de huidige en had langs vier kanten een galmgat met een Romaanse rondboog. Het was een Schelderomaanse kerk, die aansloot bij de tradities van het bisdom Kamerijk. In 1572 werd de kerk van Kwerps zwaar verwoest tijdens de godsdienstoorlogen. In 1586 was ze heropgebouwd. In 1644 werd het kleine koor vervangen door een vijfzijdig koor dat geflankeerd werd door steunberen van het gotisch type. Het jaartal 1644 op de steen in de koorsluiting wees op deze verbouwing. In de 17de eeuw heeft men aan de kerk een noordelijke zijbeuk toegevoegd. De nieuwe bakstenen sacristie werd bijgebouwd tegen de toren langs de zuidkant in de tweede helft van de 18de eeuw. De kerk verkeerde in een hachelijke toestand in 1853. Architect Van Arenberg maakte hier toen een rapport van. Heel wat werken werden uitgevoerd in 1854-1855. De toren werd toen aangepast aan de neogotische mode. Er kwamen toen ook neogotische galmgaten. In 1895 was de kerk te klein geworden. Kwerps telde 650 inwoners en de kerk kon slechts 300 gelovigen bevatten. Architect F. Van Roelen maakte plannen voor de uitbreiding van de Sint-Petruskerk. Dit jaartal vinden we boven de ingangspoort. De kerk kreeg een nieuwe hoofdbeuk en twee nieuwe zijbeuken in baksteen in neogotische stijl. De Sint-Petruskerk telt verschillende kunstwerken: de doopvont uit arduin gedateerd 1590, een oud orgel dat door pastoor Delvaux in 1791 van de kerk van Diegem gekocht werd en dat geklasseerd is, twee zijpanelen met Sint-Petrus en Sint-Paulus van een drieluik uit de 16de eeuw, een preekstoel uit 1904 van beeldhouwer Roemaat. Achter het koor vinden we verschillende oude grafzerken, o.a. deze van architect Claude Fisco (+1825). Aan de buitenzijde van het koor vinden we onder het rozetvenster ook een houten Christus uit de 16de eeuw. De kerk van Kwerps was een bedevaartsoord van St.-Catharina. Het kerkhof rond de kerk is verdwenen evenals de eeuwfeestboom voor de kerk.

Bibliografie
A. WAUTERS. Histoire des environs de Bruxelles. 8B, p. 375-376
M. THIBAUT DE MAISIERES. Les églises brabançonnes à tour centrale, p. 176, afbeelding 18.
H. VANNOPPEN. Honderd Kortenbergse gebouwen. Op stap door tien eeuwen verleden. Boek en Vorm Winksele, 1991, p. 36-37.
H. VANNOPPEN. 875 jaar parochie Kwerps - Eigen Schoon en De Brabander, 1986, p. 171-194.
J. JANSEN. Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen kanton Leuven I en II, 1980, p. 24.