De eikenprocessierups

De eikenprocessierups (Thaumetopoea processionea) is de larve van een nachtvlinder die van april tot juli voorkomt. Eikenprocessierupsen trekken voornamelijk 's avonds "in processie" vanuit spinsels of dikke takken naar de bladeren van de boom. Het zijn vooral inlandse eikenbomen die hun voorkeur genieten. De brandharen van de eikenprocessierups kunnen voor irritatie zorgen en allergische reacties veroorzaken. Overlast beperken kan best door contact te vermijden en door de rupsen en hun nesten te laten verwijderen door professionals.

Overlast door brandharen

Tussen half april en begin mei komen de oranjeachtig gekleurde jongen uit de eitjes. Omdat zij nog geen brandharen hebben is er dan nog geen risico op hinder. Na de derde vervelling, die start rond half mei, krijgen de rupsen hun 700.000 microscopisch kleine brandharen en zorgen zij voor problemen. In deze fase zijn de rupsen ongeveer 12 mm groot en hebben oranje stippels op hun rug. Vanaf dan vervellen de rupsen nog twee keer. Elke keer neemt de overlast door de brandharen toe. Dat komt omdat naast de vervelde rups die nieuwe brandharen heeft ook de achtergelaten vervellingshuid nog brandharen bevat.

De rupsen hoeven niet te worden aangeraakt om in contact te komen met de brandharen: ook de verlaten nesten zitten vol met de microscopisch kleine haartjes. De haartjes verspreiden zich met de wind en kunnen zo in contact komen met omwonenden, wandelaars of fietsers. Een sterke allergische reactie met klachten als jeuk, zwelling, koorts en/of ademhalingsproblemen is het gevolg.

Voorkom rechtstreeks contact met de rupsen. Bij toevallige aanraking gaat u best niet krabben of wrijven, maar overvloedig spoelen met water. Raadpleeg in geval van twijfel of bij ernstige klachten uw huisarts.

Bestrijding

De eikenprocessierups is een inheemse soort, die haar plaats heeft in een evenwichtig ecosysteem. De gemeenteraad van Kortenberg keurde op 8 maart ‘21 een aangepast subsidiereglement voor de bestrijding van de eikenprocessierups goed. Het vernieuwde subsidiereglement is er op gericht om reeds aanwezige (nesten van) rupsen met brandharen of restanten ervan te verwijderen, zonder biologische bestrijdingsmiddelen. Lees het volledige subsidiereglement onderaan deze pagina. Ga zelf zeker niet over tot bestrijding: laat de nesten verwijderen door een professional.

Informatieplicht

Iedere eigenaar van bomen op privaat domein is verplicht om, via het plaatsen van duidelijke waarschuwingsborden, voorbijgangers van de aanwezigheid van de processierups in te lichten en te wijzen op het gevaar en op persoonlijke preventieve maatregelen.

Een voorbeeld van een duidelijk waarschuwingsbord vindt u onderaan deze pagina. Indien u niet beschikt over een printer, neem dan contact op met de dienst Omgeving via de contactgegevens onderaan deze pagina.

De eikenprocessierups als voedsel voor mezen

Een belangrijk wapen tegen de overlast door eikenprocessierupsen is de aanwezigheid van een overvloed aan kleine en grote dieren die de rups op het menu hebben staan. Mezen voeden hun jongen bijvoorbeeld met eikenprocessierupsen. In twee weken tijd kan een mezenjong tot 800 rupsen eten. Fruittelers hebben in mezen allang een bondgenoot gevonden.

Mezenkasten ophangen

U kan zelf dus een belangrijke rol spelen in de preventieve bestrijding van de nesten van de eikenprocessierups: trek mezen aan door nestkasten te hangen.

Nestkasten bestaan in alle soorten en maten. De ideale nestkast voor mezen is gelukkig gemakkelijk te vervaardigen uit hout en is 26 cm hoog en 12 cm breed. De invliegopening verschilt per mezensoort. Voor een koolmees wordt best een opening van 32 mm gemaakt, voor een pimpelmees voorziet u een invliegopening van 28 mm. De nestkast dient op een hoogte van 2,5 - 3 meter opgehangen te worden en wordt geplaatst in de bomen waar de rupsen in zaten of zo dicht mogelijk in de buurt.

Wilde bloemen en planten

Zaai planten zoals fluitenkruid en andere wilde planten aan de zonnige kant van uw perceel. Hierdoor kan een populatie aan natuurlijke bestrijders van de eikenprocessierups ontstaan, zoals sluipwespen, sluipvliegen, weekschildkevers.

Meer info kan u terugvinden op www.eikenprocessierups.be en op eikenprocessierups.life/.