Aansluiten bij de Vlaamse Sociale Bescherming

De Vlaamse Sociale Bescherming (VSB) biedt financiële hulp aan langdurig zorgbehoevenden. Een eerste luik van de Vlaamse Sociale Bescherming is het reeds bestaande zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden (vroeger de tegemoetkoming van de Vlaamse zorgverzekering genoemd). Sinds september 2016 maakt het Basisondersteuningsbudget of zorgbudget voor personen met een handicap er deel van uit en sinds januari 2017 staat VSB ook in voor de uitbetaling van het zorgbudget voor ouderen met een zorgnood (vroeger de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden genoemd). Sinds januari 2019 zijn mobiliteitshulpmiddelen een onderdeel van de Vlaamse sociale bescherming. Hiernaast betaalt de Vlaamse sociale bescherming voor een heel groot deel van de zorg- en personeelskosten in de ouderenzorg (woonzorgcentra, dagverzorgingscentra…).

De Vlaamse Sociale Bescherming is niet hetzelfde als de ziekteverzekering en heeft dus niets te maken met een hospitalisatieverzekering of andere aanvullende verzekeringen die mutualiteiten aanbieden.

De Vlaamse Sociale Bescherming is een verplichte verzekering voor iedereen die in Vlaanderen woont en ouder is dan 25 jaar.

• Wie in Vlaanderen woont of komt wonen, is verplicht aan te sluiten indien hij of zij 26 of ouder is (aansluiten in het jaar dat hij of zij 26 wordt). In een paar uitzonderlijke situaties moet iemand die woont in het Vlaams Gewest, toch de zorgpremie niet verplicht betalen. In enkele van deze situaties heb je de keuze om aan te sluiten vanaf 2019 en in andere gevallen kan je je niet aansluiten bij de Vlaamse sociale bescherming.
• Wie in Brussel woont, kan zich vrijwillig aansluiten. In een aantal uitzonderlijke situaties heb je vanaf 2019 de keuze om aan te sluiten (voordien konden deze personen niet aansluiten), en in andere gevallen kan je je niet aansluiten bij de Vlaamse sociale bescherming.
• Wie in Wallonië of het buitenland woont, is vrijgesteld van aansluiting. Ook hier zijn uitzonderingen mogelijk.

Meer informatie over wie moet of kan aansluiten en wie vrijgesteld wordt, vindt u op de website van het Agentschap Vlaamse Sociale Bescherming.

Om aan te sluiten bij de Vlaamse Sociale Bescherming moet u lid worden bij één van de 6 erkende zorgkassen in Vlaanderen. U hebt twee mogelijkheden:

1. de zorgkas van uw mutualiteit (waar u uw ziekteverzekering of een aanvullend product hebt):
   • Christelijke Mutualiteiten-Zorgkas Vlaanderen
   • Neutrale Zorgkas Vlaanderen
   • Zorgkas van de Socialistische Mutualiteiten
   • Zorgkas van de Liberale Ziekenfondsen
   • Zorgkas van de Onafhankelijke Ziekenfondsen
2. de Vlaamse Zorgkas

De contactgegevens van deze erkende zorgkassen vindt u op de website van de Vlaamse Sociale Bescherming.

Normaal gezien krijgt u van de zorgkas van uw ziekenfonds een uitnodiging tot het betalen van uw zorgpremie in het jaar dat u 26 wordt of wanneer u in Vlaanderen of Brussel komt wonen.

Zodra u uw eerste premie betaalt, bent u aangesloten bij de Vlaamse Sociale Bescherming. Voor de volgende jaren zal de zorgkas waarbij u zich hebt aangesloten, u uitnodigen om de verschuldigde premie te betalen.

Indien u verplicht bent om aan te sluiten en u doet dit niet uit eigen beweging, dan wordt u automatisch (ambtshalve) aangesloten bij de Vlaamse Zorgkas.

Let op!
Indien u minstens 2 zorgpremies, na een aangetekend schrijven, nog steeds niet betaald hebt, krijgt u een een administratieve geldboete van 250 euro (100 euro bij verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering).

U betaalt momenteel een jaarlijkse zorgpremie van 54 euro.

U betaalt slechts 27 euro als u aan al deze voorwaarden voldoet:

1. u hebt recht op de verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering op 1 januari van het jaar dat voorafgaat aan het jaar van de zorgpremie.
2. u voldoet gedurende ten minste vijf opeenvolgende kalenderjaren aan minstens een van de volgende voorwaarden:
   • minstens één dag van het jaar in Vlaanderen of Brussel wonen (onder wonen wordt verstaan ‘ingeschreven zijn in het bevolkings- of vreemdelingenregister’);
   • op 1 januari van het jaar sociaal verzekerd zijn in een lidstaat van de Europese Unie, een lidstaat van de Europese Economische Ruimte of in Zwitserland.

De 2e voorwaarde geldt vanaf de premie voor het jaar 2022.

Vanaf 2023 geldt naast deze voorwaarden nog een extra voorwaarde voor inburgeraars: ben je verplicht een inburgeringstraject te volgen, dan moet je voor de verlaagde premie beschikken over een attest van inburgering. Dit attest moet geldig zijn op 1 januari van het jaar dat voorafgaat aan het jaar van de zorgpremie. Voor de premie van 2023, moet je als verplichte inburgeraar voldoen aan de inburgeringsplicht op 1 januari 2022.

Wie 26 jaar is en in Vlaanderen woont, moet verplicht aansluiten. Inwoners van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest kunnen zich vanaf diezelfde leeftijd vrijwillig aansluiten.

Hierop zijn er een aantal uitzonderingen. Enkele voorbeelden:

• Inkomende grensarbeiders moeten zich in bepaalde gevallen aansluiten.
• Uitgaande grensarbeiders kunnen vanaf 2019 vrijwillig aansluiten. Voordien konden zij niet aansluiten.
• Werknemers van internationale organisaties kunnen zich niet aansluiten als zij wegens een internationaal verdrag of protocol niet Belgisch sociaal verzekerd zijn.

Decreet 18 mei 2018 houdende de Vlaamse sociale bescherming.